Vất vả nhưng thu nhập ổn định

Bề ngoài con hàu có hình dáng như những phiến đá nhỏ gồ ghề màu xanh trắng, sống dưới lòng sông Trường Giang thuộc các xã Tam Anh, Núi Thành, Tam Hải... Nhiều con sống lâu năm bám sâu dưới lớp bùn cát nơi đáy sông. Sau khi khai thác về, đập vỏ là thu được sản phẩm ruột hàu. Ruột hàu có màu trắng đục là một trong những nguyên liệu chế biến thành nhiều món ăn đặc sản như cháo hàu, canh hàu hoặc món hàu xào trộn, hàu luộc… Đây là những món ăn vừa ngon, vừa bổ và lạ ở vùng sông nước. Nó không thể thiếu trong “menu” những món ẩm thực biển đặc trưng nổi tiếng ở khu du lịch Biển Rạn - Núi Thành, được rất nhiều thực khách ưa thích.

Mấy năm trước, hàu rất khó tìm và khan hiếm ngoài thị trường, nhưng gần đây, nhiều phụ nữ các xã ven biển như Núi Thành, Tam Anh, Tam Hải đã có sáng kiến đi cào bắt hàu trên sông. Nhờ vậy, hiện nay lượng hàu thương phẩm mới dồi dào trên các chợ và các khu du lịch biển. Bà Trần Thị Cúc, thôn Sâm Linh Tây (xã Núi Thành) chia sẻ, nghề bắt hàu tuy vất vả, nhưng đã giúp chị em trong xóm có nguồn thu nhập khá ổn định. Hàng ngày, cứ chờ con nước cạn là họ lại ới nhau theo thuyền đi đánh bắt hàu. Đi bắt chừng độ 6 đến 7 tiếng đồng hồ là về nhà. Tiếp đó là thao tác đập vỏ, thu ruột hàu và bán sỉ cho thương lái hoặc ra chợ bán lẻ. Ruột hàu rất dễ bán và được giá.

Ông Hoàng Ngọc Phong - Trưởng thôn Sâm Linh Tây, xã Núi Thành cho biết, tại địa phương, lúc trời yên biển lặng, đàn ông đi biển, nhiều phụ nữ không có việc làm ở nhà mưu sinh bằng nghề bắt hàu trên sông. Ở các thôn Sâm Linh Tây, Sâm Linh Đông, An Hải (xã Núi Thành) có gần 200 phụ nữ làm nghề bắt hàu. Họ đi bắt theo con nước, thường thì sáng sớm đi, trưa về, mỗi người có thu nhập từ 200 đến 300 ngàn đồng/ngày. Đây là nguồn thu khá cao, giúp họ ổn định cuộc sống.

Theo ông Phạm Đắc Linh, thôn Sâm Linh Tây (xã Núi Thành), thấy được hiệu quả kinh tế của nghề bắt hàu nên phụ nữ ở xã Núi Thành, Tam Anh, Tam Hải rủ nhau sắm sửa dụng cụ tỏa ra các sông quanh vùng khai thác hàu. Để bắt được hàu, chị em phải chờ con nước cạn rồi lội ra lòng sông gần bờ (mực nước lút chừng ngang ngực) dùng chân dò dẫm tìm hàu rồi lấy một cái cào lưới nhỏ để thu gom hàu. Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ đi bắt hàu tại các vùng sông nước lân cận, những người ở địa phương đầu tư mua sắm thuyền máy dùng để đưa đón chị em. Riêng tại thôn Sâm Linh Tây, Sâm Linh Đông, An Hải có chừng hơn 20 thuyền máy chuyên đưa đón chị em đi bắt hàu.

Đắt hơn tôm tươi

Khi khai thác được hàu đem về, chị em bắt tay thực hiện ngay thao tác đập vỏ để thu lấy hàu ruột. Theo ông Phạm Đắc Linh, cứ 7kg hàu vỏ đập ra sẽ thu 1kg hàu ruột. Trước đây, mỗi ngày, một phụ nữ đi bắt trong thời gian chừng 6 đến 7 tiếng đồng hồ là thu được khoảng 70 đến 100 kg hàu vỏ, tương đương với 7 đến 10 kg ruột hàu. Ngày nay, số lượng hàu trên sông có giảm sút nhưng giá bán hàu ruột tăng cao (khoảng 80 ngàn đồng/1kg). Mỗi ngày, mỗi chị bắt được khoảng 40 đến 50 kg hàu vỏ (tương đương 4 - 5 kg ruột hàu), bán với giá 80 ngàn đồng/1kg ruột hàu sẽ thu được 300 đến 400 ngàn đồng. Trừ những ngày mưa to gió lớn không khai thác được, người bắt hàu ở các làng chài xã Núi Thành, Tam Anh có thu nhập khoảng 6 đến 8 triệu đồng mỗi tháng. Số tiền tuy không lớn, nhưng đối với những phụ nữ ở các làng ven biển thì đây là khoản thu đáng kể giúp họ trang trải chi phí cho cuộc sống trong lúc nghề biển ngày càng bấp bênh do ngư trường những năm gần đây suy giảm nguồn lợi thủy sản và ảnh hưởng của thiên tai cùng một số yếu tố khác.

“Hàu đắt hơn tôm tươi. Khi chúng tôi có hàu ruột thành phẩm thì chủ nậu đến tận nơi mua ngay tại chỗ. Họ đưa hàu đi tiêu thụ tận TP Hồ Chí Minh và nhiều nơi khác. Hàu là món ăn đặc sản mà hiện nay được nhiều thực khách rất ưa chuộng. Bán sĩ với giá 80 ngàn đồng/1kg hàu ruột, chứ ở các nhà hàng hay lên các quán ở Biển Rạn - Núi Thành, 1 đĩa hàu xào trộn có khi giá tới gần 100 ngàn đồng”- một phụ nữ hành nghề bắt hàu ở thôn Sâm Linh Tây, xã Núi Thành cho biết.

Vào thời điểm này, mùa mưa đã đến nhưng hàng ngày theo con nước ròng, nhiều phụ nữ các xã Núi Thành, Tam Anh, Tam Hải vẫn cần mẫn mưu sinh bằng nghề bắt hàu trên sông để có thêm nguồn thu nhập ổn định cuộc sống.

Văn Phin